11 iyul (1918-1874) Azərbaycan ədəbiyyatında romantizm cərəyanının nümayəndəsi, şair, dramaturq, tərcüməçi Abbas Səhhətin ( Mehdizadə Abbas Əliabbas oğlu ) vəfat etdiyi gündür. 

Şair, dramaturq, tərcüməçi Abbas Səhhət 1874-cü ildə Şamaxıda ruhani ailəsində dünyaya gəlmiş, ilk təhsilini elə burada almışdır. 1900-cü ildə Tehran Universitetinin tibb fakültəsini bitirən və rus, ərəb, fars və fransız dillərini mükəmməl bilən gənc 1901-ci ildə Şamaxıya qayıdır və həkimliklə yanaşı məktəblərdə Azərbaycan dilindən dərs deyir. Məhz bu dövrdən etibarən ədəbi fəaliyyətə başlayır və artıq 1903-cü ildən məqalələri Şərqi-Rus qəzetində çap olunur. 1905-ci ildə “Yeni poeziya necə olmalıdır?” adlı məqaləsi, daha sonra “Poetik nitq”, “Azadlığa mədhiyyə”, “Oyanışın səsi” şerləri işıq üzü görür.

“Yeni üslublu məktəblər” ideyasının yorulmaz müdafiəçisi olan Abbas Səhhət, professor Əli bəy Hüseynzadənin banisi olduğu Azərbaycan romantik ədəbiyyatı cərəyanına qoşulur (Füyuzat jurnalı, 1906-1907-ci illər). Abbas Səhhət o dövrdə Bakıda nəşr olunan bütün jurnal və qəzetlərdə mütəmadi qaydada çıxış edir. Tərcüməçilik fəaliyyəti ilə də məşğul olan yazıçı o dövr Azərbaycan oxucusunu rus (Lermontov, Puşkin, Krılov, Nadson, Maksim Qorki), fransız (Hüqo, Müsse, Sülli-Prüdom) şair və yazıçılarının əsərləri ilə tanış edir.

1912-ci ildə şairin şerlərindən ibarət “Sınıq saz” və Avropa şairlərindən tərcümə etdiyi “Qərb günəşi” adlı şerlər toplusu işıq üzü görür. Bir qədər sonra “Əhmədin şücaəti” adlı poeması, 1916-cı ildə isə “Şair, muza və şəhərli” adında romantik poeması nəşr olunur.

Abbas Səhhətin yaradıcılığına Şərqin Nizami, Hafiz, Sədi kimi şairlərin böyük təsiri olmuşdur. O, türk xalqlarının ədəbiyyatları ilə də yaxından maraqlanmış, xüsusilə Tofiq Fikrət yaradıcılığına diqqət göstərmişdir.

Aytən Səfərovanın düşdüyü qəzada ölən şəxsin fotosu

Abbas Səhhət Azərbaycanda liberal burjuaziya ideyasını müdafiə etmiş, İslam dəyərlərindən imtinaya qəti etiraz edərək, əsərlərində “ümummüsəlman qərbçiliyi” ideyasını dəstəkləmişdir. Şair 1908-ci ildə baş vermiş İran inqilabına ən gözəl əsərlərini həsr etmişdir. O, uşaqlar üçün yazılmış “Yay”, “Ata və oğul”, “Quşlar” və onlarla başqa şeir və mahnıların müəllifidir.

Abbas Səhhət 1918-ci ildə Gəncədə vəfat etmişdir.

ONN İnformasiya Agentliyi
Çap Et